Maandag vond het vierde Depressiegala plaats in Amsterdam. Koen doet vanuit de coulissen verslag van een bijzondere avond.
– foto: Jean Paul Witteman-
De foyer van Tuschinksi stroomt vol met mannen in pakken en vrouwen in galajurken. Er wordt drank besteld. Er wordt gelachen.
Een man wijst naar een banner van uitgeverij Lucht op het rode tapijt en zegt tegen zijn vrouw:
‘Da’s wel toepasselijk voor deze avond, het mens achter de labels van het psychiatrisch handboek DSM.’
Zijn vrouw legt een hand op zijn onderarm en antwoordt: ‘Ja, patiënten zijn zoveel méér dan hun stoornissen. Vooral jij.’
Een depressiegala?
Het depressiegala wordt dit jaar gehouden in één van de mooiste theaterzalen van Nederland en heeft bekende namen op het podium: o.a. Mathilde Santing, Roos Schlikker, Aafke Romeijn.
En staatssecretaris van VWS: Paul Blokhuis.
De drijvende krachten achter het gala zijn de psychiaters Esther van Fenema en Bram Bakker. Doel: depressies en psychische klachten uit de taboesfeer halen.
Er is kritiek op het evenement. Door er een gala van te maken, met mooie muziek en scherpe grappen, maak je depressie luchtig. Te luchtig? Is een boodschap waarbij somberte en zwaarte er gewoon mag zijn, niet beter? Moet alles leuk worden gemaakt, zelfs depressie?
Psychiater Christiaan Vinker krijgt als criticaster het podium in Amsterdam en stelt kritische vragen bij het evenement. Hebben de patiënten die nu met de gordijnen dicht, onder de dekens liggen en opzien tegen een nieuwe dag, wel wat aan zo’n gala?
Van Fenema en Bakker vinden dat het gala mensen met een stoornis wel degelijk een dienst bewijst.
Taboe op depressie
De twee bekende psychiaters willen vooral méér aandacht voor psychisch leed. Zodat mensen met klachten eerder hulp kunnen zoeken. Met een rotte kies gaat iedereen direct naar de tandarts, maar met sombere gedachtes blijven mensen vaak doorlopen. Waarom is dat? Rust er een taboe op het onderwerp? Of hebben patiënten meer fiducie in een tandarts dan een psychiater? Is er überhaupt goede hulp?
Anne Koeleman en Rivka Ruiter zijn patiënten. Althans, ze hebben een lange historie met behandelaars en ze hebben beide een label uit de DSM. Het duo schrijft over hun ervaringen met psychische klachten en ze noemen zich De dsmmeisjes.
Op dsmmeisjes.nl (naar website) schrijven ze blogs en moedigen ze andere jonge vrouwen aan om ook over stoornissen te schrijven en hoe dat je leven beïnvloedt (of juist niet). Van de verhalen is nu een boek verschenen: Het mens achter de labels van het psychiatrisch handboek DSM. Ook de dsmmeisjes krijgen het podium in Tuschinski.
Het mens achter de labels
Als je de stukken leest zie je dat de jonge vrouwen veel méér zijn dan hun label. In het boek staan verschillende portretten van vrouwen die de camera inkijken en een bordje ophouden: angst, borderline, eetstoornis, dwang. Sommige vrouwen kijken zelfverzekerd, andere berustend, behoedzaam of vrolijk. De worsteling van de vrouwen grijpt je bij de strot en biedt troost door herkenbaarheid voor mensen met klachten.
Staatssecretaris Blokhuis neemt het eerste exemplaar van het boek in ontvangst van Anne Koeleman en Rivka Ruiter. Het boek is voor mensen met een stoornis en hun naasten. Voor een moeder van iemand met een borderline kan het helpen om te lezen hoe iemand dat ervaart. Niet iedereen kan zijn gevoelens en ervaringen in woorden vatten, maar tien jong vrouwen die schrijven onder de naam dsmmeisjes, kunnen dat wonderbaarlijk goed. Je leert veel over verschillende stoornissen. Rivka heeft ook nog een tip voor artsen en behandelaars:
Artsen zou ik willen meegeven dat het grootmoediger is om te zeggen:‘Ik kan het niet aantonen, maar ik geloof je wel’ dan ‘Ik kan het niet vinden, dus het is er niet.’
Psychiaters Van Fenema en Bakker geven wat dat betreft een heldere boodschap. Door patiënten een podium te geven voor hun klachten én hun andere talenten zeg je eigenlijk: ‘Je mag ziek zijn, maar je bent méér dan je ziekte.’
Boeken over psychiatrische stoornissen
Van uitgeverij Lucht was er een grote delegatie op het depressiegala. Niet alleen vanwege het nieuwe boek van Anne en Rivka, maar ook omdat het onderwerp psychiatrie in het DNA zit van de uitgeverij. Bram Bakker is medeoprichter en aanjager van de uitgeverij en er zijn al diverse boeken verschenen van auteurs (en patiënten) die psychiatrische stoornissen onder de aandacht willen brengen van een breed publiek.
Je vind hier een overzicht van de ‘psychische’ boeken.
Want zoals Bakker het bij de oprichting van uitgeverij Lucht verwoordde: ‘Het is toch van de zotte dat er op tv om de haverklap bekende advocaten verschijnen en dat je nooit psychiaters in beeld hebt. Terwijl er veel meer mensen in aanraking komen met de psychiatrie, dan met justitie. We moeten erover praten.’
Dus dat doen we.
