‘Ben je bewust, aandachtig en ontspannen vanbinnen, dan ben je automatisch ook mooi vanbuiten’

In haar boek Lekker in je vel – wat je huid vertelt schrijft huidtherapeut en mindfulnesstrainer Jantine van ’t Klooster met zichtbaar plezier over de huid: ‘Je huid omhult je hele lichaam als een stevige cadeauverpakking en houdt alles bij elkaar.’

Een mooie aanleiding kortom voor een gesprek over de huid en de relatie tussen de huid en bijvoorbeeld stress. De huid is in de ogen van Jantine zoveel meer dan we meestal zien: ‘Je huid vertelt jouw levensverhaal en zegt iets over je leeftijd en gezondheid.’

Huidaandoeningen hebben een grote invloed op het leven van veel mensen. In Nederland hebben 1,2 miljoen mensen een huidaandoening zoals eczeem of psoriasis (een ontstoken huid, die geïrriteerd, rood en schilferig is). Daar heeft Jantine als huidtherapeut dagelijks mee te maken gehad: ‘Het kan je behoorlijk in de weg zitten als je veel pijn en jeuk hebt.’ 

In haar boek ‘Lekker in je vel – wat je huid vertelt’ breekt ze een lans voor een breder begrip van de huid en introduceert ze het begrip ‘huidfulness’. Daarmee leer je door meer balans, aandacht en ontspanning bewuster in het leven te staan.’ En wie wil er nou niet lekker in zijn of haar vel zitten? 

Maar zo eenvoudig als het klinkt is het niet. “Bij de huid is er geen quick fix.”

Hoe ontstond het idee om over dit onderwerp een boek te schrijven?
“Begin 2021 zat ik in een stilte retraite van vijf dagen waarbij ik tussen de meditaties door regelmatig het bos inliep. Tijdens zo’n retraite maak je ruimte om echt naar jezelf te luisteren en mediteren in stilte helpt daarbij. Bij één van die boswandelingen kreeg ik de ingeving om ‘huid’ en ‘mindfulness’ met elkaar te verbinden.

Ik wist dat wetenschappelijke literatuur duidelijk laat zien dat stress een negatief effect heeft op huidaandoeningen. Ik dacht aan al die huidpatiënten die ik door de jaren heen heb behandeld waarbij stress zo’n ontzettende grote rol speelt. Mindfulness is een wetenschappelijk onderbouwde methode om stress te reduceren. Ook op het gebied van de huid en huidaandoeningen toont wetenschappelijk onderzoek overduidelijk positieve resultaten van mindfulness aan.

Zo viel het kwartje: in dat bos wist ik ook al precies hoe ik het aan wilde pakken.”

Uniek aan dit boek is de link tussen mindfulness, stress en de huid. Ik heb het boek geschreven omdat het belangrijk is om te realiseren dat huidproblemen niet alleen aan de buitenkant aangepakt moet worden, maar dat er juist ook breder gekeken moet worden.

Voor wie heb je het boek vooral geschreven?
Het boek is geschreven voor iedereen die een huid heeft vertelt Jantine droogjes…   een breed publiek dus. “Je kunt de huid zien als een verlengstuk van het zenuwstelsel (ook het brein) aan de buitenkant van ons lichaam. Je huid en je zenuwstelsel, communiceren met elkaar.”

Je huid en zenuwstelsel (inclusief brein) vormen een belangrijke connectie. Zo kun je rood aanlopen bij een flinke ruzie, of wit wegtrekken wanneer je hersenen iets spannends waarnemen. Denk bijvoorbeeld ook aan de opwinding die je kan voelen wanneer je voor een grote groep mensen moet spreken en de zweetklieren dan geactiveerd kunnen worden. Er zit een directe link tussen je brein (‘Dit is spannend’) en je huid als een verlengstuk van je brein die hierop reageert (je krijgt het warm, gaat zweten of loopt rood aan).

Dat is eigenlijk ook logisch. Deze nauwe band wordt namelijk al in de embryonale fase gelegd. Je huid en je zenuwstelsel zijn uit hetzelfde embryonale kiemblad ontstaan en daardoor onlosmakelijk met elkaar verbonden. 

Deze relatie is met name bij stress overduidelijk merkbaar.

“Als je brein ontspannen is, je lichaam relaxed en je dus minder stress ervaart, dan heeft dit effect op de huid.”

De immuniteit van de huid verbetert, je huid kan beter vocht vasthouden en wondgenezing bijvoorbeeld verbetert dan. De huid straalt meer en ziet er gezonder uit. 

“Ik vind het heel belangrijk dat er in alle lagen van de huidzorg meer aandacht komt voor de relatie tussen stress en huidaandoeningen. De kwaliteit van je behandeling kan alleen maar beter worden als je ook kijkt naar de rol van stress en hoe die te benaderen.”

Is huidfulness een bepaalde ‘stroming’ binnen je vakgebied?
“De term huidfulness komt uit mijn koker. Het is natuurlijk afgeleid van het woord mindfulness. De term wordt in het laatste deel van het boek geïntroduceerd met een programma van zes werken. Het doel van het huidfulnessprogramma is om (letterlijk) lekker ín je vel (dus in je huid) te blijven zitten. Ben je bewust, aandachtig, ontspannen en mooi vanbinnen, dan ben je automatisch ook mooi vanbuiten.

Kan je uitleggen wat het effect van stress is op je huid?
“Stress heeft een negatieve invloed op je mind en je mentale welzijn, dat is inmiddels wel bekend. Maar minder bekend is dat stress ook een groot effect heeft op je huid. Van stress is inmiddels aangetoond dat het huidontstekingen vergroot, jeuk vergroot, de functie van de huidbarrière vermindert, wondgenezing schaadt en de immuniteit onderdrukt. Iets zo alledaags heeft dus ongemerkt hele directe gevolgen voor je huid. 

Bij langdurige stress kunnen huidaandoeningen snel verergeren. Het lastige is dat patiënten met huidaandoeningen vaak in een vicieuze cirkel terechtkomen, omdat de huidaandoeningen ook stress veroorzaken.

Kortom: hoe minder stress hoe beter het voor je huid is. Minder stress betekent een gezondere huid. En nogmaals: mindfulness is een bewezen effectieve manier om stress te verminderen. Daar kunnen we veel winst mee halen. “

Leg dat eens uit. Wat kan je precies met mindfulness bereiken?
“De eerste onderzoeken naar het effect van meditatie en mindfulness stammen uit de eind jaren 90. Daarbij bleek dat bij de huidaandoening psoriasis de huid van mensen sneller genas bij mensen die mediteerde (tijdens hun reguliere behandeling) dan bij mensen die niet mediteerde. Dit geweldige resultaat is eigenlijk het startpunt geweest naar meer onderzoek naar de effecten van mindfulness bij de huid en huidaandoeningen.

“Je huid speelt een essentiële rol in de manier waarop je de wereld om je heen beleeft .. maar de huid is ook het gevoelsorgaan waarmee je een liefdevolle aanraking beleeft.”

De huid knapt als gevolg van mindfulness niet alleen op, de huid word ook sterker en geneest sneller. Bovendien helpt mindfulness mensen met een huidaandoening daar beter mee om te gaan. Ze kunnen hun huidaandoening eerder accepteren en een ‘plek geven’.

Uitgebreid onderzoek naar de effecten van mindfulness en de huid is nog relatief nieuw maar laat vele positieve en veelbelovende resultaten zien.“

Wat hoop je te bereiken met je boek? Wat wil je mensen meegeven?
“Dat mensen lekkerder in hun vel zitten, beter voor zichzelf zorgen, meer in contact staan met zichzelf en vanuit de verbinding met zichzelf op een compassievolle manier in de wereld staan. 

Heel concreet bevat het boek QR codes die linken naar het huidfulnesskanaal op YouTube met op de huid gerichte meditaties uit het huidfulness programma.“

Je kan door huidfulness in 6 weken bewuster in het leven gaan staan zeg je. Lijkt me erg snel. Kan je iets meer over je programma vertellen?
“Zes weken is een prima tijd om een eerste stap te zetten richting een leven met meer balans, minder stress, aandacht en liefde voor jezelf. Uiteraard is het na die zes weken niet klaar. Maar ik hoop natuurlijk dat het mensen nieuwsgierig maakt naar meer.

Huidfulness is het proces waarbij jij binnen de grenzen van je kunnen, volledig en bewust aanwezig bent in het huidige moment. Je doet dit vanuit een houding van vriendelijkheid, nieuwsgierigheid en acceptatie.

Voor een indeling van het huidfulnessprogramma heb ik me laten inspireren door de zes onderdelen van het positieve gezondheidsmodel van Machteld Huber. Dit bestaat uit zes thema’s die bij ‘lekker in je vel zitten’ allemaal een rol spelen.

Met huidfulness maak je op een laagdrempelige manier kennis met onder andere mindfulnessoefeningen, compassie, lifestyle en aspecten uit de positieve psychologie. Het huidfulnessprogramma kan door iedereen gevolgd worden. Je zult zes weken lang uitgenodigd worden om inzichtvragen te beantwoorden, oefeningen te doen en speciaal op de huid gerichte meditaties te proberen.”

Na een gesprek met Jantine kijk je toch anders naar je eigen huid en die van anderen. “Je huid speelt een essentiële rol in de manier waarop je de wereld om je heen beleeft .. maar de huid is ook het gevoelsorgaan waarmee je een liefdevolle aanraking beleeft.” 

 

Geïnteresseerd?

Je kan het boek hier bestellen.