Je moet juist niet veranderen maar jezelf zijn

De meeste zelfhulpboeken gaan ervan uit dat je wilt en ook moet veranderen. Helemaal fout zegt Dennis van Aalst.

 

Met zijn boek ‘Jezelfhulpboek’ hoopt hij dat mensen juist zichzelf zijn en blijven. Al ziet hij zichzelf niet als een goeroe, met oneliners als ‘Maak een ’to doei-lijstje’, ‘maak van stress je vriend(in)’ komt hij toch aardig dicht in de buurt. Hij slaagt er in zijn boek in elk geval in mensen op een verrassende manier op het verkeerde been te zetten. Dat werkt een tikkeltje ontregelend en vooral ook aanstekelijk. Laat dat nou net de bedoeling zijn. Een gesprek met de auteur over zijn helden en de kracht van je eigen onvolmaaktheden.

‘Het Jezelfhulpboek is een hongerig boek. Het vraagt je na te denken en je af en toe bloot te geven. Daar moet je wel klaar voor zijn.’

En toen was er opeens een boek met deze bijzondere titel?

Het idee kwam spontaan, maar werd wel ingegeven door het verloop van mijn eigen leven. Het boek ontstond door een paar keer goed mijn hoofd te stoten. Tja, hoe noemen ze dat mooi, dan ben je ervaringsdeskundige. Ik heb een groot deel van mijn leven enorm mijn best gedaan om vooral niet mezelf te zijn. Dat gaat toch knagen. Ik had het gevoel dat dat ik veel hoogte- en dieptepunten miste in mijn leven.

Dus dook ik in de wereld van ‘zelfhulp’ en verslond ik alles wat ik erover kon vinden: van boeken en TED talks tot workshops en masterclasses. Deze pogingen maakten me niet gelukkig, omdat ik de waarheid buiten mezelf zocht. Ik deed in dat proces wel veel levenswijsheden op. Die wilde ik niet voor mezelf houden. Het boek is daar een verslag van. Als een soort curator heb ik de meest opvallende theorieën van toonaangevende goeroes en deskundigen van deze tijd samengebracht. Deze heb ik vertaald naar handige huis-tuin-en-keukeninzichten waarmee je aan de slag kan.

Het is daarmee een heel toegankelijk boek geworden.

Ook heb ik kennis afgetapt bij mensen die mij inspireren. Van een presentator en cabaretier tot een psychiater en fotograaf. Die lessen heb ik gekoppeld aan de wijsheden van goeroes die me veel hebben geleerd.

Je boek heeft als titel ‘Jezelfhulpboek’, waarom?

Mijn Jezelfhulpboek inspireert je om (weer) jezelf te durven zijn. Het maakt je content met wie je bent. We stevenen af op eenheidsworst. Mensen ervaren door de invloed van social media steeds meer druk om zich anders, beter, mooier en succesvoller voor te doen dan ze zijn. We verliezen uniciteit. En: cijfers laten zien dat we er niet gelukkiger op worden. Het gaat niet om het aantal volgers, maar of je jezelf een beetje volgt. Jezelf zijn en blijven. Dat is de kern, vandaar die titel.

Het is dus geen zelfhulpboek in de traditionele zin, je moet jezelf op eigen kracht veranderen?

Nee, je moet jezelf blijven! Het boek bevat juist geen tips om te veranderen. Ik wil laten zien dat je helemaal niet hoeft te veranderen. Dat je gewoon blij met jezelf kan zijn. De stap naar geluk, succes of… wat je dan ook zoekt, is gewoon een pas op de plaats.

Remco Veldhuis, de cabaretier, zei na het lezen:

“Je kan echt maar één ding zonder al te veel moeite je hele leven volhouden… Je onvolmaakte zelf zijn. Met al het andere val je vroeg of laat door de mand.”

Dat is precies waar het om draait: je onvolmaakte zelf zijn is het enige dat houdbaar is. En het mooie is: dat is ook nog eens het leukst. Niet voor mensen die de betere versie van zichzelf willen vinden of dat soort onzin. Iedereen heeft het daar altijd over, maar er is maar één versie. De echte. Je hebt je hele leven al ervaring met jezelf. Alles wat je hebt gedaan, doet en gaat doen, is uniek. Prachtig toch?

En werkt dat? Niet iedereen is blij met zichzelf.

Klopt. Maar het werkt wel, ik merk het echt. Ik ben op een missie om mensen blijer en gelukkiger met zichzelf te maken. Gewoon content met wie je bent. En dat lucht zo heerlijk op. Het is zo lekker om gewoon te durven zijn wie je bent.

Het klinkt alsof je een knop hebt omgedraaid. Maar dit inzicht lijkt me niet iets dat je van de ene dag op de andere dag overkomt. Kan je daar iets meer over vertellen?

Zoals ik al zei vragen veel zelfhulpboeken je om te veranderen. Sommige maken je zelf een beetje bang, die zeggen zelfs ‘als je niet wilt veranderen, geef dit boek dan direct door aan een ander’. Maar nu komt ie: de grootste stap vooruit is gewoon een stap naar jezelf. Dat lijkt een heel proces, maar de grootste stap vooruit is die eerste stap. De rest volgt vanzelf. Die stap maak ik makkelijk en leuk.

Goede timing. In tijden van corona zitten veel mensen thuis en hebben ze opeens meer tijd om na te denken.

Ja, dat merk ik ook. Tijdens deze thuisquarantaine lijkt er extra behoefte aan dit soort zelfinzicht. Wat ik in mijn omgeving hoor, is dat je opeens op jezelf wordt teruggeworpen. Het gewone wordt weer bijzonder. Je gaat terug naar de basis. Van een rollercoaster aan verwachtingen en verplichtingen naar tijd om jezelf beter te leren kennen. Je hebt opeens tijd om te bedenken wie je bent en wat je wilt.

In het boek laat ik zien hoe je dagelijkse gewoontes naar je hand kan zetten. Hoe je ontspant, werkt, omgaat met chaos, tijd, creativiteit, opruimen, mindfulness. Ook schuw ik de grotere thema’s niet zoals succes, gevoel, geluk en zelfs zingeving. Wat ik prachtig vind om te zien, is dat mensen hun eigen kracht ontdekken. En er dan ook veel meer voor een ander kunnen zijn. Het zou mooi zijn als het boek daar een beetje bij kan helpen.

In je boek laat je ook je ‘helden’ aan het woord. Waarom en wie zijn dat?

Tussen de hoofdstukken door vraag ik mensen die mij inspireren – zoals een zanger, acteur, psychiater, cabaretier, fotograaf, schrijver, presentator – of zij het aandurven zichzelf te zijn. Dat zijn mooie reisverhalen geworden, onder andere van cabaretier Remco Veldhuis, comedian Peter Pannekoek, muzikant Stef Bos, presentator Frank Evenblij en acteur Frank Lammers.

Het was fantastisch om hun verhalen en vooral geheimen te horen. Twee vragen heb ik gesteld: Hoeveel jaar ben je sinds je geboorte jezelf? en Wat is je geheim van de kunst van het jezelf zijn? En daar zijn inspirerende tegeltjeswijsheden uit gekomen. Soms twee woorden in hoofdletters.

Frank Lammers was kort en krachtig: DOE IETS.

Van der Laan & Woe vertrouwden op elkaar: begin een duo. Zelfverzekerd bestaat niet, door een ander verzekerd wel. Wat je ook doet, zoek een ander die jou kan bevestigen.

Frank Evenblij schetste het voordeel van een vertroebeld zelfbeeld: daar waar anderen hem in een hokje plaatsen, valt het hem zelf niet op dat hij anders is. Hij ziet zichzelf als persoon. Zo wordt hij niet geleid door alle andere blikken.

En Stef Bos had een mooie oneliner: De ruimte is oneindig zolang je maar je grens verlegt.

Die inzichten vul ik aan met praktische en vooral makkelijke oefeningen zoals:

• maak een ’to doei-lijstje’,
• ‘gebruik een mentale kluis’,
• ‘maak van stress je vriend(in)’
• ‘speel triggertinder’

Je moet er dus echt mee aan de slag?

Jazeker. De kern is: de grootste stap vooruit is gewoon een stap naar jezelf. Die stap maak ik voor de lezer makkelijk. Zet het boek (en daarmee je leven) naar je eigen hand en lees het van achter naar voor, van rechts naar links, op alfabetische volgorde of juist random. Kijk gewoon zelf waar je behoefte aan hebt. Die opzet heb ik tijdens het schrijven bepaald en zelfs tijdens het schrijven mijn eigen behoeften gevolgd: in welk onderwerp heb ik nu zin? Ik heb veel aan het boek gehad. Het schrijfproces heeft me een stap dichterbij mezelf gebracht.

Mooi vind ik de uitspraak van Martin van Waardenberg: Je kan pas je grenzen verleggen, als je ontdekt waar ze liggen. En daarom moet je ze dus net even overschrijden. Dat kwam bij mij wel binnen, omdat ik zelf best een gecontroleerd en veilig leven leef.

Ik pak het boek er ook nu nog regelmatig bij. Gewoon om af en toe zo’n stapje naar mezelf te zetten.

 

Geïnteresseerd?

Je kan het boek hier bestellen