Ons huidige perspectief op beweging en sport is veel te kortzichtig

Fabio D’Agata schreef het boek met de intrigerende titel: ’Intelligent bewegen.’ In zijn boek benadert hij sporten en beweging nadrukkelijk niet zoals dat tegenwoordig gebruikelijk is in termen van stappen tellen en persoonlijke records.

D’Agata: ‘Vergeet het kwijtraken van kilo’s, het kweken van spieren, of het creëren van de perfect billen. Daar stappen we overheen om het te hebben over zaken die er écht toe doen.’

Niet voor niets is de ondertitel ‘lichaamsbeweging voor persoonlijke groei.’ Dat is waar het D’Agata om te doen is: bewegen als middel om mooie dingen te bereiken. Wat die persoonlijke groei dan precies inhoudt is zoals de naam zegt: persoonlijk. Het klinkt wellicht misschien wat vaag, maar dat de aanpak van Fabio aanslaat is wel duidelijk. Als specialist in beweging en gedragsverandering runt hij een succesvol bedrijf – Spat verandert – waarmee hij zowel het bedrijfsleven als de overheid aan het bewegen krijgt, én aan het nadenken. Hoe dat precies werkt legt hij uit.

Wat hoop je met het boek te bereiken?
“In eerste instantie is het boek bedoeld voor mensen die verdieping zoeken in hun bewegende leven. De titel van het boek trekt zowel sportieve als niet-sportieve mensen met ambitie. Maar ook professionals omarmen het boek. Zo heeft de voorloper van beweging in de psychiatrie Wiepke Kahn het boek omarmd en het eerste exemplaar van de tweede druk met plezier in ontvangst genomen.

Inmiddels werken we zelfs mee in een onderzoek waarin we uitzoeken of we patiënten met Ernstig Psychiatrische Aandoeningen (EPA) in beweging kunnen krijgen. Laatst zat er iemand in de groep die 49 jaar niet had gesport!

Maar ook buiten de zorg slaat het boek aan, zo wordt de methode ingezet in het reïntegratietraject van Defensie. Hierbij moet je denken aan zo’n 1600 (ex-)militairen die het traject in vier jaar tijd doorlopen. En natuurlijk het bedrijfsleven, dat steeds beter begrijpt dat ze hun medewerkers vitaal willen hebben.”

D’Agata beschrijft in het begin van zijn boek hoe hij in Italië plotseling op de grond ligt (als gevolg van een paniekaanval zo blijkt later) en met de ambulance door de smalle straatjes naar het ziekenhuis wordt vervoerd. ‘Het lijkt alsof u een zware voetbalwedstrijd gespeeld heeft’ zo luidt de vaststelling van de dienstdoende arts. Hij weet niet wat precies is gebeurd maar duidelijk is dat er iets goed fout zit.

Deze gebeurtenis leidt tot een zoektocht naar de oorzaak van deze heftige paniekaanvallen die hem blijven overvallen en die gepaard gaan met hevige angst. Deze moeilijke periode is vormend: D’Agata leert gaandeweg dat het lichaam ‘intelligent’ is en leert erop te vertrouwen. Zijn klachten nemen af maar hij blijft zich verdiepen in wat hem is overkomen. Het resulteert uiteindelijk in de oprichting van zijn bedrijf Spat verandert. Het bedrijf adviseert organisaties zoals het UMC Utrecht, Defensie en AFAS Software over hoe ze óók kunnen bewegen.

D’Agata: “Voor elke persoon en iedere doelgroep is er een programma op maat te ontwerpen – met diepgang – en dit boek biedt een methode om dat te realiseren.”

Wanneer dacht je, ik ga een boek schrijven over mijn methode om mensen intelligent te leren bewegen?
“Ik was van plan om de inzichten en de methode die we gebruiken op een dag in een boek te zetten en te delen met de wereld. De timing was perfect toen de CEO van AFAS Software (Bas van der Veldt) mij suggereerde eens met Bram Bakker te gaan praten. Bram is naast psychiater een fervent hardloper en propageert al jarenlang dat je met sport en beweging (zoals bijvoorbeeld runningtherapie) veel psychische problemen kan verhelpen. Na een mooie ontmoeting werd al snel duidelijk dat mijn beoogde boek perfect paste bij Uitgeverij Lucht.

Een dag later printte ik al m’n notities bij de copyshop en met dat pak papier ging ik aan de slag met het selecteren van het beste materiaal en het ontwerpen van een structuur voor het boek. Dat was de start van een proces van 20 maanden vol met belachelijk veel schrijfuren, drie korte schrijfvakanties en bijzondere interviews met onder andere Erik Scherder, Toon Gerbrands en Margriet Sitskoorn.”

In het boek neemt D’Agata de lezer aan de hand van praktijkvoorbeelden, onderzoek, interviews met experts én zijn eigen verhaal, mee naar een wereld waar beweging en persoonlijke ontwikkeling samengaan. Hij maakt beweging persoonlijk en vraagt de lezer – en zijn cursisten – de typische sportbegrippen zoals doorzettingsvermogen of discipline te verruilen voor meer persoonlijke en intuïtieve begrippen zoals eerlijkheid, ambitie en reflectievermogen.

D’Agata:

”Beweging is zoveel meer, als je doorkrijgt wat het doet met je brein en – even belangrijk en misschien nog wel belangrijker – met het gevoelsleven.”

“In dit boek staat dat heel concreet beschreven en dat geeft inzicht in hoe je dat als lezer in je voordeel kunt gebruiken.”

Beviel het schrijven, het op papier zetten van je ideeën?
“Het schrijfproces was ingewikkeld, confronterend en een tikkeltje ontroerend. Maar uiteindelijk kreeg ik de smaak te pakken. Hierin hebben de interviews geholpen, evenals de meelezers en het schrijven zelf natuurlijk. In mijn geval klopt de uitspraak ’schrijven is schrappen’, want ik heb qua hoeveelheid woorden wel drie boeken geschreven, waarvan slechts zo’n 200 bladzijden zijn overgebleven.”

Noem enkele elementen uit je boek waarvan je hoopt dat lezers het meenemen.
“Ik hoop dat doordringt dat we ontworpen zijn om te bewegen en dat elke beweging die we maken effect heeft op het lichaam, het brein en het gevoelsleven. Dus die moet je niet uitschakelen door ‘het verstand op ‘0’ te zetten’ of ‘emoties uit te schakelen’ om een bepaald resultaat te halen. Integendeel: je moet je brein en je gevoelens juist betrekken bij het bewegen!

Ook belangrijk: het ‘resultaat’ moet niet af te lezen zijn van de weegschaal of op een populaire app. Met intelligent bewegen pleit ik ervoor dat je in beweging komt vanuit een diep verlangen dat je met je meedraagt. Iets wat in het leven werkelijk van grote waarde is, iets dat de oppervlakkige kilo’s, het persoonlijke record of de strakke billen overstijgt.

Een heel hoofdstuk staan we stil bij het formuleren van zo’n hoger doel. De lezer kan dan zijn of haar beweegstijl zo inrichten dat het een bijdrage levert aan het proces om dat verlangen waar te maken. Dat komt allemaal heel concreet aan bod in het laatste deel van het boek. In die zin is het een heel praktisch boek: je kan er echt mee aan de slag.”

Gezondheid en leefstijlverandering zijn in. Bewegen is daar een belangrijk onderdeel van. Hoe zie jij deze ontwikkeling?
“Ik ben wel kritisch eerlijk gezegd. Ons huidige perspectief op beweging (en sport) is veel te kortzichtig. Het draait om stappen tellen, resultaten delen op Instagram, kilo’s afvallen. Dan is het niet gek dat 60% binnen een maand afhaakt. Het werkt gewoon niet.

Ik hoop dat mensen werkelijk gaan begrijpen hoe krachtig ‘intelligent bewegen’ is en dit dan ook toepassen in hun eigen leven. Het menselijk lichaam is namelijk slimmer dan je denkt en die intelligentie kun je inzetten voor wat écht belangrijk is in je leven.

Mooi toch?”

Naschrift (8 maart 2023):

Inmiddels heeft Fabio het vervolg geschreven: ‘Samen Intelligent bewegen‘.

In dit boek gaat Fabio een stap verder: hij laat zien dat wij niet alleen ontworpen zijn om intelligent te bewegen, maar ook – en vooral – om sámen intelligent te bewegen. Door samen met anderen te bewegen, ontstaat er een krachtig speelveld voor persoonlijke groei. Je ervaring is rijker, je hersenen ontwikkelen zich beter en je leert sneller.

Dit boek helpt je ontdekken hoe dat werkt. Je leest over veelvoorkomende vraagstukken en het veranderproces dat erbij hoort. Je vindt persoonlijke verhalen, wetenschappelijke onderbouwing en praktische tips.

Geïnteresseerd?

Je kan het boek hier bestellen.

Je kan het boek hier het eerste boek bestellen.

Lees hier meer over Fabbio’s bedrijf Spat Verandert.